Tsapwempët kuno´kpë jëts ja määtsä’
Posted By admin On Tuesday, 3 April 2007Ja suun, ajtsën, kää’yën, uujkën jëtsa xontääjkën, ku ja xëëw tyunyë. Ku ja yikjujky´äjtpë yik xëtuny. Ja teety ja tääk, ja kiixy ja mijxy, ja mëj ja mutsk, yikxon xyontä’äktë, ku tpääty ja xëëw. Ku tsyoo´ntä’äky ejtp ja pëjpë tyunkpääty, jëts ku tsyuu’ë ja xëëw, may ja jää’y nyamyukyë, jëts t’ejxwä’äntë ku ja määtsä’ kyä’äy jam tsapwemp. Ku ijts ja määtsä’ kyä’äy uk ku ijty tyëëy ja pëjpë ja wekpë (awënäx 1) kë'm its ja jaa'y tnëë’ky, juu’ky ijts yiktunkpätëp, xäm n’ejxënt mä yi myëmajtsk awëwnäx (awënäx 2).
Ëxäm të tyikäjtsnë, ja pëjpë ja wekpë mëët të nyamyukyë ja pujxtumpë (ejx ja awënäx 3). Yä’ät pujx yë’ kë’m tyanëpëktääjkëp, juunë tyëpyëkt ja pëjpë jëtsa määtsä’ kyaxë’ëkt jam tsapwemp.

awënäx 3
Yä’ätpë tunk xyëëw ja määtsä’ jëtsa suun. Kuyë yi pujxtumpë tpëktä’äky ja suun jëts ku wyënänëpëkë kë’myë yi pujx tno’knëpëkë ja pëjpë jëts mëët yikxon y’anojkmuky, xam wyënä’äny jëts ëxam pyijy. ëxä tu’uk n’uk ejxënt miti ojts jap y’ats pijy San Melchor Betaza (ijxy jäwë 1).
Ku ëxa të x’ejxkëxtë yi ijxy jäwë, mnäyiktëë’ëyëp meets mää’etëte’n ja pujxtumpë tyunkpääty. säm ëxam n’ejxënt miti ëxä apëtki’ijy, yi pujxtumpë yë’ y’ana’mkijxypy ja mutsk pujxtë, miti’ matootëp jëts tno’oktë ja pëjpë. yi pujxtumpë jëts yi mutsk pujxtë jakamyë nyamyëkajpxyëtë ka’ kyaxi’iky jëts ka’ yikmatëy, ja’akëjxp ku yë’ nuku yukpejy kyäjpxtë jëts, mä yi tätsk ka’ t’ukmatoonëtë.
Yä’ät tunk jam xaamkëjxp y’ëyë, miti xyëëw Piromix (Pirotecnia mixe), pënë pën yjaak nëjäwëwyampy jap t’ats ejxt www.pirotecniamixe.com .